Είναι το ευρωπαϊκό σώμα στρατού ''προοιωνός'' ενός κοινού ευρωπαικού στρατού;

Είναι ευρέως γνωστό, ότι βασικοί και συνάμα βαρυσήμαντοι τομείς της ενωσιακής

εξωτερικής πολιτικής αποτελούν, μεταξύ άλλων, η κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική

ασφάλειας, καθώς και η κοινή πολιτική άμυνας και ασφάλειας. Στο πλαίσιο, λοιπόν, της

ενίσχυσης της αμυντικής συνεργασίας των κρατών μελών η ΕΕ ίδρυσε το 1992 το

Ευρωπαϊκό Σώμα Στρατού. Παρόλο, βέβαια, το γεγονός ότι η υλοποίηση της ''ιδέας'' περί

ενός κοινού ευρωπαϊκού στρατού παραμένει ακόμα ανοιχτό σε συζητήσεις ζήτημα, το

εγχείρημα του ευρωπαϊκού στρατού δεν παύει να είναι ένα αξιοσημείωτο βήμα, στην

περαιτέρω οικοδόμηση της ευρωπαϊκής άμυνας.

Διαχρονικά, η Ευρωπαική 'Ενωση διέπεται από θεμελιώδεις αρχές και αξίες, με

ενδεικτικούς όρους την προστασία των πολιτών της, την διασφάλιση της ευημερίας και την

προαγωγή της

ειρήνης και της ασφάλειας χωρίς εσωτερικά σύνορα. Επιπλέον, κύριο μέλημά της συνιστά, η

όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερη, πρόληψη και αποτροπή των εγκλημάτων και της

τρομοκρατίας. Για την εκπλήρωση των παραπάνω στόχων και σε συνάρτηση με την

επιθυμία για αμυντική ενίσχυση, η Ένωση προχώρησε το 1993 στην ενεργοποίηση του

Ευρωπαικού σώματος στρατού ή αλλιώς European Corps, το οποίο είναι ένα διεθνές σώμα

στρατού, επανδρωμένο με 1000 μάχιμους στρατιώτες, αξιωματικούς κι υπαξιωματικούς,

στον πυρήνα του οποίου βρίσκεται η Γαλλογερμανική Ταξιαρχία. Πρόκειται για μία

ανεξάρτητη στρατιωτική δομή, με πέντε πλήρη και ακόμη πέντε συνδεδεμένα μέλη και

αναπτύσσεται με εξουσιοδότηση της Κοινής Επιτροπής, στην οποία οι Αρχηγοί Εθνικής

Άμυνας και οι Διευθυντές των Υπουργείων Εξωτερικών εκπροσωπούν τα κράτη μέλη.

Μάλιστα, η συγκεκριμένη πρωτοβουλία είναι άμεσα συνυφασμένη και με μια σειρά από άλλα

φιλόδοξα εγχειρήματα της ΕΕ, όπως η προώθηση της συνεργασίας της 'Ενωσης με το ΝΑΤΟ

σε επτά διακριτούς τομείς, για την ανάπτυξη των αμυντικών ικανοτήτων και στρατηγικών,

στόχος που έχει ως προτεραιότητα και η πρόεδρος της Comission, Ursula von der Layen. Το

Eurocrops θεωρείται από διάφορους φεντεραλιστές, ότι αποτελεί ένα αξιοσημείωτο βήμα για

την ευρωπαική ομοσπονδιοποίηση, ωστόσο στην πραγματικότητα δεν έχει χρησιμοποιηθεί

ικανοποιητικά, ιδίως αν ληφθούν υπόψη οι προσπάθειες παρεμβολής του στη Λιβύη και στο

Τσάντ.

Είναι σημαντικό να αναφερθεί, ότι η επιδίωξη της Ευρωπαικής Ένωσης να εδραιώσει

συνθήκες ασφάλειες και να ενισχύσει της εθνικές πολιτικές άμυνας, μέσα από τη δημιουργία

ενός

ενιαίου ευρωπαικού στρατού, συναντάται ήδη δεκαετίες πριν με το σχέδιο pleven περί

δημιουργίας μίας Ευρωπαικής αμυντικής κοινότητας το 1954, η οποία και ''ναύαγησε'' λόγω

αμφιβολιών για την αποτελεσματικότητά της. Οι συζητήσεις γύρω από την δημιουργία κοινού

ευρωπαικού στρατού, παρά την ύπαρξη του ευρωπαικού σώματος στρατού και παρά το

γεγονός ότι η Ένωση συνεχίζει να χαράσσει μία ολοένα και πιο προοδευτική, από τη

Συνθήκη της Λισαβόνας μέχρι και σήμερα, κοινή ευρωπαική αμυντική πολιτική,

αναθερμάνθηκαν εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία, ο οποίος ανέδειξε την ΕΕ σε

σημαντικό στρατιωτικό παίκτη. Ακόμη, το ζήτημα του ενιαίου ευρωστρατού τίθεται και πάλι

στο προσκήνιο, ύστερα από την απόσυρση των αμερικανικών στρατιωτικών δυνάμεων από

το Αφγανιστάν, η οποία ανέδειξε την ανάγκη πια και όχι απλά την επιθυμία για στρατιωτική

αυτονομία, όσον αφορά την διαχείριση παγκόσμιων προκλήσεων και διενέξεων και την

επακόλουθη ''απαγκίστρωση'' της ΕΕ από την εξάρτηση των ΗΠΑ στο πεδίο της άμυνας.

Παράλληλα, η επίσημη ιστοσελία του Ευρωκοινοβουλίου αναφέρει ότι το ''81% των πολιτών

της ΕΕ είναι υπέρ μιας κοινής πολιτικής άμυνας και ασφάλειας'', με διάφορες πολιτικές προσωπικότητες μάλιστα, όπως ο Εμανουέλ Μακρόν και η Άνγκελα Μέρκελ, να έχουν

επισημάνει εξίσου, στο παρελθόν, την σπουδαιότητα ύπαρξης ευρωστρατού.

Εν κατακλείδι, η πρόθεση της Ευρωπαικής Ένωσης να ενδυναμώσει την κοινή

εξωτερική της πολιτική σε θέματα άμυνας και άσφάλειας καθίσταται σαφής. Έμπρακτη

απόρροια της πρόθεσης αυτής, είναι η δημιουργία του ευρωπαικού σώματος στρατού,

πρωτοβουλία που προωθεί ακόμη περισσότερο τη ενωσιακή στόχευση στο πεδίο της

στρατηγικής άμυνας. Εντούτοις, η ίδρυση ενός ενιαίου ευρωπαικού στρατού και μίας ισχυρής

στρατιωτικής δύναμης στο πλαίσιο της ΕΕ φαίνεται να μην είναι ένα εγχείρημα που θα λάβει

μορφή σύντομα, καθώς τίθενται ζητήματα αντικροούμενων συμφερόντων, δαπανών, ηγεσίας

επί αυτής και κυρίως η πιθανότητα απώλειας της ταυτότητας της ΕΕ ως ''πολιτισμένης

δύναμης''.

Συντάκτης: Μαρία Τρίγγα

Επιμέλεια: Κωνσταντίνα Λουκάνη